(* ngày nay, VN có bán bao đờn tranh bằng da, có dây đeo, như đeo ba lô, nên người xữ dụng đờn tranh khi di chuyển bằng xe Honda chỉ cần bỏ cây đờn vào bao đeo lên lưng rất tiện, tuy có hơi nặng chút. )
Nắng đã nhàn nhạt trên sân, cơn gió nhẹ chớm Thu đã xua đi cái oi nồng làm không gian như dịu lại… tiếng đàn Kìm của chú Ba như thêm vào dòng nước mát và trong phút chốc trước mắt tôi hiện lên bức tranh nơi chôn nhau cắt rốn với con kinh Thầy Tùng dừa nước rợp lá xanh, lã mình theo cơn gió cùng cánh đồng lúa vừa trổ đồng đồng… Chú Ba Lành tươm tất hơn trong bộ bà ba trắng, củ tỏi vấn chặt sát vào ót, bộ râu chắc vừa được chải nên mướt rượt, đang lim dim thả hồn theo dòng nhạc hơi Bắc hùng hồn.
Đặt dĩa thịt quay xuống ván, tôi vừa kéo ghế ngồi, thì chú Ba nhịp song loan đôi chấm dứt bài nhạc. Tôi vừa định lấy chai rượu đế hôm rồi còn để sát trong vách rót ra chun cho chú, thì chú ngăn lại:
– Thôi, hôm nay tao không uống đâu, uống một hồi quên hết ráo sao chỉ cho mầy được… nè, cuốn tập nhạc của con Tư đó, mầy coi sơ đi chổ nào không hiểu thì tao đờn cho mầy nghe…
Tôi cầm lấy cuốn tập 100 trang, bìa được bao bằng giấy dầu cẩn thận, mở ra, nhìn dòng chữ ghi đậm thật lớn “Nhạc tài tữ Nam Bộ” và bên dưới là tên của chủ nhân “Võ Hồng Yến”. Những trang kế, được ghi chép thật đầy đủ những bản nhạc chuyển cung mà thật tình trước giờ tôi chưa từng được thấy. Chú Ba Lành đã đờn từng bản cho tôi nghe, giảng giải cho tôi những nét đặc biệt của mỗi bản, phân tích chổ hay dỡ… để cuối cùng chú nói nhờ đờn những bản nhạc nầy chú cải biên cặp Lưu Thủy, Phú Lục thành Lưu Thủy Bắc Oán Ai và Phú Lục Bắc Hạ Nam Oán và chú hy vọng nhóm nhạc của chú sẽ thuyết phục được các nhạc sĩ khác chấp nhận chơi hai bài nầy nhân dịp giổ Tổ sắp đến, nếu có bài ca minh hoạ. Mãi mê với dòng nhạc, chú Ba Lành cũng như tôi đã không thấy nắng đã tắt và mùi mắm kho thoang thoảng, nếu cô Tư Én không đi lên:
– Chú Ba ơi, mắm kho nguội hết rồi, mình ăn cơm đi nha.
Ngữi được mùi thơm của mắm kho tôi đã thấy cồn cào trong bụng, chú Ba Lành chắc cũng vậy nên chú cười ha hả:
– Cha, mắm thơm dữ bây, được, được, dọn lên đi, ăn no rồi, mình đờn ca chứ
… ủa mà tía bây đâu, sao tới giờ chưa thấy mặt ổng vậy?
– Hồi sáng con có nghe ổng nói, ổng đi thăm ai bên cầu chữ Y chắc về không kịp đó chú Ba.
– Anh Sáu Mèn cũng vậy, hôm đó tao có mời, nhưng ảnh nói cũng bận không xuống được… thôi hôm nay, mình có bao nhiêu chơi bấy nhiêu, dọn lên đi…
– Có ngay, có ngay… tiếng của Chiến và Hấu thật vui vẻ…
Quả thật từ trước giờ tôi chưa từng được ăn bửa mắm và rau nào ngon miệng hơn hôm nay. Bên Mỹ lâu lâu mẹ tôi cũng có kho mắm, vì tại nơi tôi ở hầu hết thực phẫm của VN đều có bán, nhưng thường cái ngon của mắm bên đó không được trọn vẹn vì sau bữa mắm ngon miệng cả tháng sau nhà vẫn còn mùi… Chú Ba Lành nói với tôi, hôm nay chú không uống rượu, nhưng với Chiến và Hấu thì không nghe chú nói, nên khi bửa cơm vừa xong thì ba người đã ngà ngà, nhưng có lẽ nhờ vậy mà buổi đờn ca hôm nay trong nhà chú cũng sôi nổi không kém gì hôm trước. Chúng tôi đã không nhịn được cười khi Hấu nhại giọng Bắc để hát bài “Hận Nam Quan” của nhạc sĩ Năm Vinh theo lối hát chầu văn, mà khi buông đờn xuống chú Ba Lành đã nói:
– Anh Năm mà nghe mầy hát bài của ảnh như vậy, ảnh không gỏ cán đờn vô óc o mầy mới là chuyện lạ nha Hấu.
Hấu cười hề hề, gải tai:
– Hi hi có mặt ổng, con đâu dám hát chú Ba… và hắn nhìn Tư Én nói ngay:
– Chị Tư nè, chị hát lại bài “Dạ Cổ Hoài Lang” đi…
Tư Én buông đờn tranh nhìn lên, thì tiếng guitar của Hấu đã réo rắt mời mọc, chú Ba cũng vừa nâng cây đờn Kìm lên, thì Chiến xen vào:
– Hay Bình mầy với cô Tư hát cái bài gì hôm rồi đó…
– Thì sau bài Dạ Cổ đi mà… anh Chiến nghe chị Tư ca bài nầy bá chấy bù chét luôn…
Không biết phải như lời Hấu nói không, có điều tiếng ngân í i của Tư Én đã chấm dứt bài Dạ Cổ mà hình như có ai đó cứ ước mình là người mang “Báu kiếm sắc phong lên đường” nếu chú Ba Lành không kêu hắn về thực tại khi chú để cây đờn Kìm xuống, bưng chun rượu lên, khà một tiếng:
– Mầy, quê ở đâu vậy Bình?