Chính sách mới chủ động hơn, mang tính khuếch trương và thậm chí là hung hăng, thể hiện trong việc Trung Quốc chiếm bãi đã Scarborough/Hoàng Nham tranh chấp với Philippines năm 2012, đơn phương thiết lập Vùng Nhận dạng Phòng Không trên Hoa Đông cuối năm 2013 và gần đây nhất là hạ đặt trái phép giàn khoan 981 trên vùng biển của Việt Nam.
Các nhà nghiên cứu cho rằng chiến lược biển của Trung Quốc bao gồm cả nhân tố chiến lược và nhân tố lịch sử. “Trung Quốc luôn nhắc đến lịch sử 100 năm nhục nhã, để chỉ về quãng thời gian cuối thế kỷ 19 đầu thế kỷ 20 khi bị chiến thuyền và pháo đạn của các cường quốc phương Tây xâm phạm”, Giáosư Roderick MacFarquhar thuộc đại học Harvard bình luận. “Vì vậy việc tăng cường an ninh quốc gia thông qua khống chế các vùng biển xung quanh như một bài học lịch sử với người Trung Quốc”.